Bambara

Każda wioska zamieszkującego Mali i Burkina Faso ludu Bambara ma swój święty gaj lub ołtarz dla duchów opiekuńczych, gdzie odbywają się ceremonie religijne i przeprowadzane są rytuały inicjacyjne.

Soninke

Soninke byli założycielami starożytnego Imperium Ghany (750-1240). Państwo to rozpadło się, a rozproszonych Soninke do dziś można znaleźć w Mali, Senegalu, Mauretanii, Gambii, Ghanie, Burkina Faso i Gwinei Bissau.

Fulanie

Według Fulani zajmowanie się przez mężczyzn rzemiosłem takim jak garncarstwo, obróbka metalu czy barwienie tkanin przynosi wstyd, ponieważ pogwałca zasady kodeksu honorowego Pulaaku.

Bambara

Bambara uwielbiają elitarne, zhierarchizowane organizacje. Dzielą się nie tylko na kasty, grupy wiekowe i klany totemiczne, ale również związki religijne Dyo i sekretne bractwa np. rolników – Tyi Wara Ton albo myśliwych –… Czytaj dalej →

Bambara

Bambara wyróżniają 4 kasty wolnych zawodów: numu, czyli kowali, których żony zajmują się garncarstwem, loro pracujących z miedzią, garanke – garbarzy i szewców, oraz kule – rymarzy i rzeźbiarzy w drewnie.

Bambara

Bambara wierzą w istnienie stworzyciela zwanego Ngala, strażnika porządku, który dysponuje aż 266 świętymi atrybutami. Inny bóg, Faro, rozdziela cnoty pomiędzy mężczyzn i sprawia, że z ziemi wyrastają rośliny.

Bambara

Gwoli zwyczaju u Bambara to przywódcy rodów odpowiadają za wszystkie sprawy związane z małżeństwem chłopców z ich lineażu. Muszą im znaleźć odpowiednią żonę, wynegocjować jej cenę, zapłacić i zorganizować wesele.

Bambara

Podczas rytuału Tyi Wara tancerze Bambara nie mogli odpoczywać.  Odbywająca się na polu ceremonia trwała nieprzerwanie od rana do 17:00. Po krótkiej kolacji, wypiciu piwa i zmianie strojów w buszu, do rana tańczono… Czytaj dalej →

Bambara

Ojciec zmarłego dziecka Bambara na oczach matki łamał mu duży palec prawej stopy i nacinał ramiona, ręce lub tors. Dzięki temu jego dusza mogła się wcielić w kolejnego potomka, co miały potwierdzić takie… Czytaj dalej →

Bambara

Przebrani za antylopy Bambara podczas Tyi Wara wywoływali chłopów z imienia, obrażali ich i dowodzili, że nigdy nie dorównają praprzodkowi Tyi Warze, doskonałemu rolnikowi. Miało to zwiększyć ich zaangażowanie w pracę.

Bambara

Bambara z Mali i Burkina Faso są ludem wybitnie rolniczym, jednak wielu jego przedstawicieli uzupełnia dochody zajmując się handlem, zbieractwem, myślistwem, rękodziełem, a nawet produkcją węgla.

Tuaregowie

W społeczności wyznających islam Tuaregów to mężczyźni, nie kobiety, zasłaniają twarze. Wiąże się to ze starym wierzeniem jakoby złe siły mogły opętać człowieka wchodząc przez usta.

Fulanie

W XIX wieku Fulanie pod wodzą Usmana dan Fodio stworzyli potężne imperium na terenach środkowego i dolnego biegu rzeki Niger. Ich państwo istniało do 1903 roku, kiedy uległo kolonizatorom.

Bambara

Datę rytuału Tyi Wara ludzie Bambara z bractwa rolników trzymali w tajemnicy. W wybranym dniu przebrani za antylopy tancerze ukrywali się w pobliżu pola i na znak ukazywali się zaskoczonym chłopom rozpoczynając ceremonię.

Bambara

U Bambara żonaci mężczyźni wspólnie uprawiają proso, sorgo i fasolę, zamężne kobiety zajmują się orzeszkami ziemnymi w ogródkach, młode dziewczyny dbają o dom, dzieci i przynoszą wodę, a młodzi chłopcy pasą bydło.

Bambara

Nazywając członków rodziny Bambara przybliżają pokrewieństwo o jeden stopień jeśli chodzi o krewnych od strony ojca, ale nie matki, np. siostrzenice od strony ojca będą nazywane córkami.

Bambara

Bambara z Mali i Burkina Faso chowali ciała zmarłych, małych dzieci nie na cmentarzu, ale w rogu podwórka, a czasem nawet pod podłogą chaty w której przyszły na świat.

Bambara

Bambara nazywają małe rybki z rodziny bystrzyków, krewne naszych rybek akwariowych, a w dorzeczu Nigru podstawowe źródło pożywienia, ekskrementami boga Faro.

Bambara

Aby mieszkanie z wielopokoleniową poligamiczną rodziną nie było uciążliwe, u ludu Bambara przyjęło się, że po ślubie każdy mężczyzna i kobieta mają oddzielne pokoje, a podzielona według płci młodzież zajmuje pomieszczania wspólne.

Bambara

Większość Bambara mieszka w okrągłych bambusowych chatkach z dachami krytymi strzechą. W ich wioskach można też spotkać domy kwadratowe i prostokątne zrobione z suszonej cegły.

Bambara

Legendarny założyciel Bambara, Tyi Wara, narodził się ze związku pierwszej kobiety, stworzonej przez boga Mousso Koroni, i ducha wcielonego w węża. Mimo to dziecko w połowie było człowiekiem, zaś w drugiej połowie antylopą.

Bambara

W zwoływanych przez patriarchę zebraniach rodzinnych u ludu Bambara nie mogą brać udziału ani niezamężni mężczyźni ani żadna kobieta. Tak jak życie publiczne, klan zorganizowany jest hierarchicznie według płci i wieku.

Fulanie

Fulanie często pracują dla Bambara pędząc ich stada. W zamian otrzymują zapłatę w prosie lub pieniądzach i przywilej mieszkania w bambaryjskich wioskach. Mogą też liczyć na szereg różnych przysług ze strony właściciela bydła.

Bambara

Bambara z Mali i Burkina Faso sami siebie określają terminem Bamanan (l. mn. Bamananw), oznaczającym tych, którzy odrzucili panów. Według podań, aby uniknąć niewoli, ich przodkowie uciekli z podbitej w XIII w. przez… Czytaj dalej →

Bambara

Bambara, który podczas rytuału Tyi Wara wcielał się w praprzodka, musiał udowodnić odwagę i wykazać odporność na ból. Udawał więc wbijanie noża w udo i już zupełnie na poważnie brał do ust kawałek… Czytaj dalej →

Bambara

Z mitu ludu Bambara wynika, że bóg Faro najpierw nauczył sztuki łowienia ryb kobiety, jednak ponieważ eksploatowały one zasoby Nigru bez umiaru, zabrał im tę wiedzę i ustanowił rybakami mężczyzn.  

Bambara

Bambara zbudowali na przełomie XVI i XVII wieku potężne imperium bazując na tradycyjnym bractwie myśliwych Donzo Ton jako armii. Do dziś głównie spośród Donzo Ton rekrutowane są bojówki podczas konfliktów w zachodniej Afryce.

Bambara

Tyi Wara Koun, przedstawiające antylopę rytualne figurki-maski ludu Bambara, pełne są symboli. Trójkątna twarz przypomina mrówkojada – wcielenie siły i wytrzymałości. Uszy są ogromne, by słuchać rad na temat efektywnej pracy.

Bambara

W bambaryjskim rytuale Tyi Wara brało udział dwóch przebranych za antylopy tancerzy. Mężczyzna był Tyi Warą, legendarnym założycielem plemienia uważanym za doskonałego rolnika. Kobieta natomiast obrażała pracujących w polu wskazując ich słabości.

Tuaregowie

W Europie Tuaregów nazywa się błękitnymi ludźmi – les hommes bleus. Wynika to nie tylko z tego, że noszą oni niebieskie stroje. Pod wpływem potu ubrania farbują znacząc ich skórę na odcień indygo.

Bambara

Ponoć przodek Bambara – Tyi Wara od dziecka uprawiał ziemię używając własnych pazurów i kijów z drzewa sunsun podarowanych mu przez matkę. Za pomocą magii był też w stanie zamienić chwasty w kukurydzę.

Tuaregowie

Przez większość swojej historii Tuaregowie kontrolowali cały handel transsaharyjski, w tym mający ogromne znaczenie dla Afryki Zachodniej handel solą. To oni stworzyli takie ośrodki kupieckie jak Tademakka (Es Suk) i Timbuktu.

Tuaregowie

Przed okresem kolonialnym tuareskie kobiety posiadały własny dziedziczny majątek (minimum bydło i namiot), same wybierały swoich mężów, a wszelkie kłótnie małżeńskie rozstrzygano na ich korzyść.

Tuaregowie

Tuaregowie słynęli z niezwykłej wojowniczości. Wszystkie państwa pogranicza Białej i Czarnej Afryki starały się utrzymywać wyborowy oddział mężczyzn rekrutowanych z ich ludu.

Tuaregowie

Jednym z powodów dla którego tuarescy mężczyźni zakrywają twarze fragmentem turbana jest przekonanie, że okazywanie uczuć to oznaka słabości, zaś o męstwie świadczą czyny, nie słowa.

Bambara

U ludu Bambara z Mali i Burkina Faso mężczyznę symbolizuje liczba trzy, kobietę – cztery, natomiast suma tych liczb – siedem – jest symbolem związku mężczyzny i kobiety, i dlatego jest liczbą doskonałą.

Tuaregowie

Powszechnie przyjęta nazwa Tuaregowie pochodzi od arabskiego tarek i oznacza opuszczonych przez boga. Sami zainteresowani nazywają siebie Imazaghen, czyli wolni ludzie lub Kel tagoulmoust – zasłaniający twarz.

Soninke

Lud Soninke z Mali wierzy, że cieśle są nie tylko przyjaciółmi istot zamieszkujących lasy, ale również powiernikami i panami demonów.

Soninke

Przez cały okres narzeczeństwa mężczyzna z malijskiego ludu Soninke musi co miesiąc płacić rodzinie zaręczonej z nim dziewczyny składkę na jej wyżywienie i utrzymanie zwaną nakhafa.