Karpentanowie

Tak jak w innych częściach Iberii, również Karpentanowie czcili byka, którego wiązali z płodnością bydła i życiem pozagrobowym. Jego wizerunki znajdujemy na stelach nagrobnych z takimi symbolami jak słońce, koło, księżyc i gwiazdy.

Karpentanowie

Struktura socjopolityczna wyróżniała Karpentanów spośród sąsiednich plemion celtyckich. Nigdy nie wykształcili oni, ani hierarchii, ani nie mieli scentralizowanej władzy. Żyli w państwach-miastach rozsianych w centralnej Hiszpanii.

Luzytanie

Zdaniem niektórych badaczy Luzytanie byli plemieniem celtyckim, które nie uległo wpływom rdzennej ludności Półwyspu Iberysjkiego, czyli Iberom, tak jak Celtyberowie. Zdaniem innym była to ludność indoeuropejska, lecz nie Celtowie.

Asturowie i Kantabrowie

Asturowie i Kantabrowie z górskich terenów północy Półwyspu Iberyjskiego wierzyli w boga wojny o nieznanym nam imieniu, któremu składali w ofierze kozły, konie i jeńców wojennych.

Karpentanowie

Karpentanowie z Półwyspu Iberyjskiego wbudowywali w mury domu mały ołtarzyk przy którym oddawali cześć mitycznemu przodkowi. Ołtarz zazwyczaj zawierał płaskorzeźbę przedstawiającą wędrówkę protoplasty w zaświaty.

Celtyberowie

Mamy wiele powodów, by wierzyć, że na szczycie celtyberyjskiego panteonu stał Lug, bóg słońca i światła. Tradycja nie przyporządkowywała mu żadnej konkretnej funkcji, ponieważ wierzono, że we wszystkim jest doskonały.

Turdetanie

Kultura Turdetanów znacząco różniła się od pozostałych ludów Iberyjskich. Posiadali oni własny alfabet i porozumiewali się w języku podobnym do tartesiańskiego. Również inaczej od Iberów chowali swoich zmarłych.

Celtyberowie

Celtyberowie nigdy nie mieli druidów. Stało się tak ponieważ Iberowie odcięli ich od celtyckiej kultury lateńskiej zanim wykształciła ona większość praktyk religijnych, a u ludów Półwyspu Iberyjskiego nie występowała warstwa kapłańska.

Iberowie

Najważniejsze plemiona Iberów to: Indygeci i Lajetanie na obszarze obecnej Katalonii, Edetanie i Kontestanie w Walencji, Mastienosi w Murcji, Bastetanie we wschodniej Andaluzji oraz Turdetanie w dawnym Tartessos.

Karpentanowie

Karpentanowie z Półwyspu Iberyjskiego wierzyli między innymi w boginię wody, której zromanizowane imię brzmiało Aironis. Ceremonie na jej cześć odprawiano na świeżym powietrzu, przy naturalnych źródłach.

Iberowie

Jednym z dowodów na wysoki stopień zhierarchizowania społeczeństwa Iberów jest różnorodność grobowców. Niektóre były w kształcie kobiet lub wież (te uważa się za mauzolea królewskie). Występowały też groby komorowe.

Karpentanowie

Karpentanowie z Półwyspu Iberyjskiego byli plemieniem celtyckim. Cześć swoim bogom oddawali w sanktuariach umiejscowionych na świeżym powietrzu, ale w przeciwieństwie do Galów, nie mieli druidów.

Iberowie

Do tej pory nie natrafiono na przekonywujące dowody istnienia w silnie zhierarchizowanym społeczeństwie Iberów jakiejkolwiek kasy kapłańskiej. Byli tylko władcy, wojownicy, rzemieślnicy, rolnicy, służący i niewolnicy.

Karpentanowie

Zamieszkujący centralne rejony Półwyspu Iberyjskiego Karpentanowie pozostawiali ciała wojowników poległych podczas walki na pożarcie sępom, które uważali za ptaki święte.

Rzymianie

Rzymianie z łatwością podbili Półwysep Iberyjski, ponieważ wykorzystywali lokalny zwyczaj devotio obligujący jedną stronę do obrony drugiej za cenę własnego życia, aby zbudować dla siebie armię lojalnych ochroniarzy.

Hiszpanie

Nazwę Hiszpanii, którą przejął naród Hiszpanów, Rzymianie zapożyczyli od Kartagińczyków, a oznacza ona wyspę królików, co rzeczywiście miało dobrze oddawać stan fauny na Półwyspie Iberyjskim.

Galaikowie

Tym co charakteryzowało zamieszkujących Półwysep Iberyjski Galaików był wysoki poziom sztuki jubilerskiej zwłaszcza złotniczej. Z dziedziny sztuk plastycznych zachowało się parę obrobionych kamieni i kilka surowych rzeźb.

Karpentanowie

Karpentanowie z Półwyspu Iberyjskiego zamieszkiwali ziemie na południe od Gór Kastylijskich, między Alcarią a rzeką Gwadianą. Byli ludem typowo pasterskim i prowadzili koczowniczy tryb życia.

Celtyberowie

Celtyberowie byli pasterzami, a wyznacznik bogactwa stanowiła dla nich wielkość stada. Często prowadzili koczowniczy tryb życia i praktycznie nie budowali miast. Wyjątkami są słynne Numancja i Tremencja.

Luzytanie

Gospodarka Luzytanów opierała się przede wszystkim na hodowli i górnictwie, nie na rolnictwie. Często zajmowali się grabieżą sąsiadów. Prawdopodobnie na ich własnych ziemiach występowało przeludnienie.

Asturowie i Kantabrowie

Według Strabona Asturowie i Kantabrowie, celtyckie plemiona z terenów dzisiejszej Hiszpanii, skazanych na śmierć strącali ze skały, a ojcobójców kamienowali z dala od osiedli ludzkich.

Asturowie i Kantabrowie

Ponoć Asturowie i Kantabrowie, Celtowie zamieszkujący w starożytności północ dzisiejszej Hiszpanii, kładli chorych przy drogach, aby otrzymać poradę od tych przechodniów, którzy przypadkiem znaliby daną chorobę.

Celtyberowie

Celtyberowie w szczególny sposób wyrabiali broń o niezwykłej trwałości. Walcowate płyty stali zakopywali pod ziemią na czas wystarczający, by rdza przegryzła słabszą część żelaza. Z pozostałego najsilniejszego materiału kuli doskonałe miecze.

Asturowie i Kantabrowie

Nazwa jednego z plemion kantabryjskich brzmi Organomeskoni i pochodzi z języka celtyckiego w którym oznacza „ci, którzy się upijają mordowaniem”.

Turdetanie

Strabon pisał o Turdetanach, że są najmądrzejszym ludem iberyjskim, potrafią pisać, a zgodnie z tradycją przekazywaną przez starszyznę ich kroniki historyczne, wiersze i prawa liczą sobie 6 tysięcy lat.

Celtyberowie

Kulturę Celtyberów wyróżnia na tle innych z danej epoki niezwykłe uporządkowanie niektórych cmentarzy, gdzie groby ustawiono w linii prostej, zaś między nimi wybudowano równoległe uliczki, często nawet brukowane.

Asturowie i Kantabrowie

Asturowie i Kantabrowie często urządzali uczty podczas których tańczyli w korowodzie przy wtórze fletu lub trąbki, podskakując do góry i kucając. Rzymian dziwiło, że kobiety i mężczyźni trzymają się podczas tańca za ręce.

Iberowie

Nazwa Iberia i Iberowie są pochodzenia greckiego. Odnosiły się prawdopodobnie do rejonów nad rzeką Ebro. Zdaniem niektórych badaczy, Iber nie jest nazwą konkretnej rzeki, lecz w języku miejscowej ludności oznaczał rzekę w ogóle.

Iberowie

Najemnicy iberyjscy słynęli z rycerstwa, determinacji i oddania dowódcy, z którym byli rytualnie związani przez devotio. Dlatego stanowili preferowaną straż przyboczną przywódców wszystkich mocarstw obszaru Morza Śródziemnego.

Asturowie i Kantabrowie

Strabon uważał, że zamieszkujący północ Półwyspu Iberyjskiego Asturowie i Kantabrowie robią kielichy z wosku. Co więcej, zaznaczył, że jest to zwyczaj łączący wszystkich Celtów.

Turdetanie

Religia zamieszkujących hiszpańską Andaluzję Iberów – Turdetanów znajdywała się pod silnym wpływem Fenicjan. Jednym z jej rodzimych elementów był kult byka. Istnieją też dowody na to, że Turdetanie składali ofiary z ludzi.

Celtyberowie

O sile celtyberyjskiej lojalności świadczy przypadek Calagurris. Nawet po śmierci dowódcy Sertoriusza mieszkańcy nie odstąpili od ostatniego rozkazu i zjadali własne żony oraz dzieci, aby dłużej stawiać opór Rzymianom w oblężonym mieście.

Asturowie i Kantabrowie

Asturowie i Kantabrowie, celtyckie plemiona z terenów dzisiejszej Hiszpanii, budowali obleczone skórą łodzie, w których tylko kil był zrobiony z drewna.

Iberowie

Iberowie wierzyli, że ofiarne samobójstwo żołnierza może uchronić przed śmiercią wodza. Ponadto gdy dowódca ginął na polu walki, związani z nim przez devotio wojownicy odbierali sobie życie.

Celtyberowie

Celtyberowie nosili czarne, szorstkie, wełniane płaszcze, na nogi zakładali nagolenice, a na głowy spiżowe hełmy z purpurowymi kitami. Niektórzy uzbrajali się w lekkie, podłużne tarcze galijskie, inni w tarcze zaokrąglone i plecione.

Asturowie i Kantabrowie

U celtyckich plemion Asturów i Kantabrów z północy Półwyspu Iberyjskiego ziemia stanowiła wspólną własność wioski i tak też, to znaczy kolektywnie, była wyprawiana.

Turdetanie

Turdetan, Iberów z dawnej Andaluzji, wyróżniała rozbudowana struktura społeczna. Ich plemionami rządzili królowie. Turdetanie utrzymywali wielu niewolników, którzy pracowali w kopalniach, na roli i przy hodowli zwierząt.

Turdetanie

Turdetanie z Półwyspu Iberyjskiego słynęli z umiejętności żeglowania i dobrej znajomości Atlantyku. W starożytności z usług ich marynarzy i rybaków często korzystała Kartagina.

Celtyberowie

Celtyberyjskie rody podpisywały między sobą porozumienia o gościnności (umowy sojusznicze) na tak zwanych teserach, czyli metalowych płytkach w kształcie ściskających się dłoni lub zwierząt takich jak dzik, koń, koza.

Iberowie

Iberyjscy wodzowie sprawowali władzę zazwyczaj nad jednym miastem i podległym mu terytorium, chociaż bywało, że zarządzali wieloma ośrodkami. Nie zawsze rządzili samodzielnie – w wielu państewkach funkcjonowała rada starszych.

Asturowie i Kantabrowie

Strabon napisał o Asturach i Kantabrach z Hiszpanii, że myją zęby moczem, który przechowują w wielkich zbiornikach.

Celtyberowie

Plemiona celtyberyjskie zapoznały się z pieniądzem dopiero w czasach rzymskiego podboju. Wcześniej wymieniały towar za towar.

Galaikowie

Galaikowie mieszkali w domach wzniesionych na planie koła, o kamiennych ścianach i stożkowatych dachach ze słomy lub gałęzi. Ich osiedla nazywano castro. Budowali je na wzniesieniach i nieraz opasywali trzema wstęgami muru.

Asturowie i Kantabrowie

Podstawą egzystencji Asturów i Kantabrów była hodowla bydła. Uprawiano jęczmień i len, ale agrykultura nie stała na wysokim poziomie. Stąd częste wypady łupieżcze na tereny sąsiednich Wakceów.

Iberowie

Nie są znani bogowie iberyjscy, nie zachowały się też ich świątynie. Liczne są natomiast pozostałości po sanktuariach przy miejscach świętych za które uważano jeziora i rzeki, np. Cerro de los Santos.

Celtyberowie

Podstawę organizacji społecznej Celtyberów stanowiły związki oparte na pokrewieństwie, zwane gentes i gentilitates. Ponadto poszczególne rody podpisywały ze sobą umowy sojusznicze, tzw. umowy o gościnności.

Iberowie

Iberowie ofiarowywali  w sanktuariach świętych miejsc (głównie związanych z wodą) wota zrobione z gliny, kamienia i przede wszystkim brązu.

Asturowie i Kantabrowie

Asturyjscy i Kantabryjscy górale z terenów dzisiejszej Hiszpanii uprawiali wiele różnych sportów. Urządzali zawody lekkozbrojnych, ciężkozbrojnych i jazdy konnej, w tym zapasy na pięści, biegi, rzuty pociskami i walki drużynowe.

Wetoni

Zamieszkujące Półwysep Iberyjski celtyberyjskie plemię Wetonów zasłynęło dzięki związanym z obrzędami pasterskimi rzeźbom ze zwierzęcymi motywami zwanych verracos.  Ponadto wyróżniała ich składająca się z wojowników arystokracja.

Iberowie

Iberowie uprawiali zboża, winorośl, len i esparto; znali technikę irygacji, stosowali pług do którego zaprzęgali woły. Zwierzęta (głównie woły, owce, świnie i konie) hodowali na użytek rodziny. Tkali z wełny, lnu i esparto.