Matis
Życie społeczne i religijne brazylijskich Indian Matis skupia się w centralnie położonym, udekorowanym szczękami pekari i tapirów, długim domu, którego wysokość może sięgać nawet 6 metrów.
Życie społeczne i religijne brazylijskich Indian Matis skupia się w centralnie położonym, udekorowanym szczękami pekari i tapirów, długim domu, którego wysokość może sięgać nawet 6 metrów.
Zamieszkujący puszczę Brazylii i Gujany Grancuskiej Indianie Wayampi leczą reumatyzm nakładając na plecy gumowatą maź pozyskiwaną z nasion chlebowca.
Zamieszkujący amazońskie lasy dzisiejszego Peru Chapapoyas najprawdopodobniej stanowili nie jednolity lud, ale konfederację plemion, które łączył język, ceramika, system budownictwa i rytuały pogrzebowe.
Matki z peruwiańsko-brazylijskiego plemienia Matses nawiązują szczególnie silną więź ze swoimi synami, nie córkami.
Przed spotkaniem białego człowieka Indianie Matis żyli w 5 wioskach. Po epidemii zawleczonych przez przybyszów chorób pozostały tylko 2: Aurelio (160 osób) i Beija Flor (130 osób), obie usytuowane nad brzegiem rzeki Itui.
Zamieszkujący amazońską dżunglę Brazylii Kawahirowie zostali odkryci przez pracowników FUNAI dopiero w 2013 roku. Internet obiegło wideo z członkami plemienia przemierzającymi puszczę.
Matses wierzą, że duchy zwierząt zamieszkują każdą rzecz na ziemi. Nierozerwalny związek między światem duchów i światem fizycznym jest podstawową zasadą rządzącą ich życiem religijnym.
Wioski Indian Matis z Brazylii nie mają określonego kształtu ani granicy. Na niewielkim wzgórzu w centrum osady buduje się długi dom wokół którego są rozmieszczone nieregularnie chaty poszczególnych rodzin.
Dawniej większość amazońskich ludów nosiła tatuaże, których wzór zależał od przynależności do danego plemienia. Indianie Matses do dziś tatuują twarze, a czasami również ramiona i piersi, aby podkreślić swoje pochodzenie etniczne.
Dla Indian Bakairi ludzie nie różnią się wiele od zwierząt, np. sąsiadów z ludu Trumai uważają za wodne drapieżniki, ponieważ odżywiają się rybami i według powszechnego przekonania śpią na dnie rzeki.
W XIX wieku Bakairi z Puszczy Amazońskiej podzielili się na dwie różniące się nieznacznie grupy. Zachodnia pozostała w dolinie rzeki Xingu, natomiast wschodnia, zwana też Xinguano, przeniosła się nad Paranatingę.
Chapapoyas nazywano w keczua „ludźmi chmur”, ponieważ na zamieszkiwanych przez nich terenach w północnym Peru góry zatrzymywały masy gorącego i wilgotnego powietrza znad Amazonii, co tworzyło krajobraz pełen deszczu i mgieł.
Kiedyś plemienne tabu Indian Matis z Brazylii nakazywało przekraczanie progu wspólnego długiego domu tylko zupełnie nago. Dziś tradycja ta powoli zanika.
Matis z Puszczy Amazońskiej prowadzą półosiadły tryb życia. Uprawiają ziemię stosując system żarowy, tj. wypalając fragmenty lasu pod siew. Raz na kilka lat, gdy gleba jest już jałowa, przenoszą się w inne miejsce.
Chapapoyas z amazońskiej części północnego Peru składali ciała zmarłych w kamiennych sarkofagach rzeźbionych na kształt ludzkiej postaci lub mauzoleach. Grobowce umieszczali w jaskiniach albo niszach w zboczach gór.
Jaguar jest ważnym symbolem w animistycznej religii Indian Matses. Jeden z dwóch klanów nosi jego imię. Czasami Matses polują na Jaguary, jednak nigdy nie jedzą ich mięsa. Z zębów robią naszyjniki, a skórę… Czytaj dalej
U brazylijskich Indian Matis nie istnieje oficjalna ceremonia zaślubin. Para jest małżeństwem gdy wiesza swoje hamaki obok siebie. Tradycja nie zabrania posiadania wielu kochanków, a bracia chętnie wymieniają się żonami.
Indianie Matses regularnie porywają kobiety z sąsiednich plemion. Traktują jednak branki z ogromnym szacunkiem. Mężczyźni, którzy się nad nimi znęcają są poddawani karze i publicznie upokarzani podczas specjalnej ceremonii.
Kobiety z ludu Matses przebijają dolną wargę patykiem wykonanym z drewna andyjskiej dzikiej trawy zwanej caña brava. Młode dziewczyny noszą najdłuższe ozdoby, z wiekiem wymieniają je na coraz krótsze.
Indianie Matses zamieszkujący amazońskie lasy Peru i Brazylii to społeczeństwo patrylinearne i patrylokalne. Ich małżeństwa są często poligamiczne. Tradycyjnie mężczyzna bierze za żonę córkę siostry ojca.